Resale House | (Representative Image, Photo Credit: Pixabay.com)

Property Verification Checklist: जुनं (पुनर्विक्रीचं) घर खरेदी (Resale House Purchase Tips) करणं ही आर्थिकदृष्ट्या चांगली संधी ठरू शकते. विशेषतः जेव्हा तुम्हाला रेडी टू मूव्ह घर हवं असतं. पण नव्या घराच्या तुलनेत, जुने घर, मालमत्ता खरेदी (Resale Property India) करताना कायदेशीर, आर्थिक आणि स्थापत्य तपासणी अधिक काळजीपूर्वक करावी लागते. कारण पूर्व-मालकीची मालमत्ता खरेदी करताना स्वतःची आव्हाने आणि जोखीमा असतात. नवीन घरापेक्षा वेगळे, पुनर्विक्री मालमत्तेला केवळ संरचनेचीच नव्हे तर तिच्या कायदेशीर, आर्थिक आणि महानगरपालिका स्थितीची देखील संपूर्ण पडताळणी आवश्यक असते. अनेकदा मालकी, कायदेशीर बाबी, इमारतीची आणि जागेची वैधता, अशा एक ना अनेक बाबी असतात. म्हणूनच खाली दिलेल्या काही टीप्स आपणास जुने घर खरेदी करताना आपणास फायदेशीर ठरु शकतात.

तुम्ही जर जनी मालमत्ता खरेदी करु इच्छित असाल किंवा त्याबाबत विचार करुन गुंतवणूक करण्याचा निर्णय घेत असाल तर, काही बाबी पडताळून पाहणे अतिशय महत्त्वाचे असते. या बाबी खालील प्रमाणे:

मालमत्तेचा टायटल आणि मालकी हक्क तपासा

सर्वप्रथम, घर विकणाऱ्या व्यक्तीकडे पूर्ण कायदेशीर मालकी आहे का याची खात्री करा. खालील कागदपत्रांची मागणी करा:

  • मालमत्ता दस्त (Title deed)

  • विक्री दस्त (Sale deed)

  • म्युटेशन सर्टिफिकेट (Mutation certificate)

वकिलामार्फत कायदेशीर शोध घेतल्यास कोणतेही वाद, सामायिक मालकी किंवा प्रलंबित खटले उघड होण्यास मदत होऊ शकते. कायद्याचं सल्लागार घेऊन संपूर्ण पार्श्वभूमी तपासून घ्या. (हेही वाचा, Strategies for Increasing Wealth: संपत्ती कशी वाढवावी? त्यासाठी व्यवस्थापन कसे करावे?)

मालमत्तेचे वय आणि स्थिती तपासा

जुन्या मालमत्ता, घरे बाहेरून चांगली दिसली तरी, त्यांच्यात अंतर्गत समस्या असू शकतात, जसे की:

  • खराब वायरिंग आणि प्लंबिंग

  • पाणी गळती

  • वाळवीचा प्रादुर्भाव

खरेदी करण्यापूर्वी पात्र सिव्हिल इंजिनिअरकडून घराची संपूर्ण तपासणी करुन घ्या. अभियांत्रिकी सल्ला घ्या.

(हेही वाचा, Saving vs Investing: पैसा वाढवा यासाठी काय करावे? साठवावेत की गुंतवावेत? घ्या जाणून)

सर्व बिले आणि थकबाकी तपासा

खरेदीपूर्वी विक्रेत्याने खालील सर्व देयके भरली आहेत का हे पाहा:

  • मालमत्ता कर

  • पाण्याचे बिल

  • वीज देयके

  • सोसायटी देखभाल शुल्क

भविष्यातील दायित्वे टाळण्यासाठी गृहनिर्माण संस्था आणि उपयुक्तता विभागांकडून नो-ड्यू प्रमाणपत्रे मागवा. (हेही वाचा, लहान मुलांच्या उत्तम भविष्यासाठी 'या' पद्धतीने करा गुंतवणूक)

बांधकाम योजना मान्यताप्राप्त आहे का ते पहा

इमारत आराखडा महानगरपालिका प्राधिकरणाने मंजूर केला आहे आणि बांधकाम मंजूर आराखड्याशी जुळते का याची उलट पडताळणी करा. बेकायदेशीर बदल किंवा अतिक्रमणांमुळे नंतर कायदेशीर कारवाई किंवा पाडकामाच्या सूचना येऊ शकतात. बेकायदेशीर बांधकाम किंवा अतिक्रमण झालं असल्यास भविष्यात अडचण होऊ शकते.

भार प्रमाणपत्र मिळवा (Encumbrance Certificate)

भार प्रमाणपत्र हे सुनिश्चित करते की मालमत्ता कर्ज, गहाणखत किंवा प्रलंबित कर्जांपासून मुक्त आहे. गृहकर्ज सुरक्षित करण्यासाठी आणि व्यवहाराचा स्पष्ट मार्ग स्थापित करण्यासाठी हे दस्तऐवज महत्त्वाचे आहे.

भोगवटा प्रमाणपत्र तपासा (Review the Occupancy Certificate)

हे प्रमाणपत्र सिद्ध करते की इमारत व्यवसायासाठी योग्य आहे आणि स्थानिक मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार बांधली गेली आहे. ओसी नसल्यामुळे भविष्यात युटिलिटी कनेक्शन आणि पुनर्विक्रीच्या क्षमतेवर परिणाम होऊ शकतो. OC म्हणजेच इमारत राहण्यायोग्य आहे याचे प्रमाणपत्र. याशिवाय वीज, पाणी कनेक्शन आणि पुन्हा विक्री करताना अडचणी येऊ शकतात.

बाजारभाव आणि किमतीची तुलना करा (Evaluate Market Value and Property Price)

घर विकत घेताना खालील स्रोतांतून तुलना करा:

  1. परिसरातील अलीकडील व्यवहार

  2. सब-रजिस्टार ऑफिसचा सर्कल रेट

  3. ऑनलाईन रिअल इस्टेट पोर्टल्स

तपशीलवार माहिती मिळाल्यास दरात चांगली घसघशीत घसरण मिळू शकते.

बँकेकडून गृहकर्ज मंजुरी आणि प्रॉपर्टी अप्रुव्हल

जर तुम्ही कर्ज घेणार असाल, तर त्या प्रॉपर्टीला बँकांची मान्यता आहे का हे तपासा. बँका त्यांच्या स्तरावर सुद्धा चौकशी करतात, त्यामुळे एक अतिरिक्त सुरक्षिततेचा स्तर मिळतो.

सोसायटीची मंजुरी आणि हस्तांतरण प्रक्रिया समजून घ्या

गेटेड कम्युनिटी किंवा अपार्टमेंटमधील व्यवहारांसाठी खालील बाबी आवश्यक असतात:

नूतनीकरण खर्च आणि विमा याचा विचार करा

जुन्या घरांना अनेकदा तुरळक दुरुस्ती किंवा नव्याने रंगकाम लागते. खर्चाचा अंदाज घेऊन तयारी ठेवा. तसेच, घरावर विमा काढणेही गरजेचे आहे, ज्यामुळे नैसर्गिक आपत्ती किंवा चोरीपासून संरक्षण मिळते.

दरम्यान, पुनर्विक्रीचं घर खरेदी करताना योग्य काळजी घेतल्यास ती एक मूल्यवर्धक आणि सुरक्षित गुंतवणूक ठरू शकते. पण कोणत्याही कागदपत्रांची पडताळणी न करता घाईने निर्णय घेतल्यास कायदेशीर व आर्थिक नुकसान होऊ शकतं. म्हणूनच, वकिलांचा सल्ला, बांधकाम तज्ज्ञांचं मत आणि बाजारातील माहितीवर आधारित निर्णय घेणं अधिक सुरक्षित ठरतं. शहाणपणाने खरेदी करा, सुरक्षितपणे रहा.